Ik ben de afgelopen periode veel bezig geweest met creatief onderwijzen, dat zich richt op het ontwikkelen van professionele creativiteit: hoe om te gaan met het curriculum, de behoefte van de groep en van de individuele leerling.[1] Hierbij lag de focus op beter leren te onderwijzen op een creatieve manier. Ik heb een aantal zelfontworpen lessen gegeven wil er daarvan drie toelichten waaruit blijkt dat ik mezelf heb ontwikkeld als creatieve leraar.

De eerste is een aardrijkskundeles die niets met de methode te maken heeft. Mijn mentor had een project bedacht waar de kinderen nog aan de beginfase van stonden. Omdat het project misschien toch vrij lastig zou zijn voor sommige leerlingen heb ik nog een inleidende les gegeven. Voor een wat uitgebreidere toelichting verwijs ik u door naar een ander deel van de site.[2]
De les begon ik in de leefwereld van de kinderen zodat ik belangstelling zou opwekken. Ook doordat ik mijn zelfbedachte opdrachten over Nederland (het land waar we zelf wonen) liet gaan voelden de kinderen zich meer betrokken bij het onderwerp. De korte instructie die ik gaf over verschillende aardrijkskundige begrippen had alles te maken met de leerstof. Ik legde daar kort uit over wat de kinderen moesten weten aan informatie om met de opdracht aan de slag te gaan. Dit sloot dan weer aan bij het kopje leerlingen. De leerlingen moesten namelijk zelf aan de slag met een opdracht die ik in elkaar had gezet. Ze hebben de vragen moeten lezen, opzoeken in de atlas en zelf moeten nakijken. Doordat ik alle drie de elementen uit de didactische route heb ingezet was het een afwisselende les. Nieuwsgierigheid is een van de drie aspecten waaruit een creatieve denkhouding bestaat en daarom vond ik het belangrijk dat de leerlingen ook nieuwsgierig waren tijdens de les.[3] Door vragen te stellen over Nederland waar ze het antwoord nog niet van wisten probeerde ik ze te prikkelen om dat uit te zoeken. Ook probeerde ik ze nieuwsgierig te maken naar hoe dat dan zat bij andere landen. Bij ons bestaat kustlandschap uit duinen, hoe is dat in Spanje?

 

Een andere les waarin ik bezig ben geweest met creatief onderwijzen was een dramales. Voor een uitgebreidere beschrijving van de les: zie ander deel van mijn site.[4] Ook hierbij heb ik gependeld in de didactische route. Doordat groep 8 nu veel bezig is met de musical begon ik mijn les ook met een koppeling naar de musical. Zo waren ze gelijk geïnteresseerd. Ook kwam er voldoende leerstof aan bod; namelijk hoe ze emoties overdreven konden uitbeelden en wat er allemaal belangrijk is bij toneelspelen. De uitvoering van deze twee aspecten paste dan weer onder het kopje leerlingen. De leerlingen waren hier namelijk zelf actief mee bezig. Door oefeningen te bedenken die de leerlingen nog niet (of niet op deze manier) hadden gedaan probeerde ik de leerlingen te prikkelen nieuwsgierig te worden en enthousiast mee te doen. Vooral ook omdat de leerlingen het heel leuk vonden om te acteren, en een soort van te oefenen voor de musical waren ze erg betrokken bij de les.

 

Ten slotte heb ik nog een geschiedenisles gegeven. Dit keer over de slavernij.[5] Hierbij vond ik het lastig om de leefwereld erbij te betrekken. De slavernij komt voor de meeste kinderen namelijk niet echt dichtbij. Ik heb in plaats daarvan wel de inhoud van de vorige lessen erbij gehaald zodat de kinderen het beter konden plaatsen en meer geïnteresseerd zouden worden. Ook hoopte ik dat ze hierdoor nieuwsgieriger zouden worden omdat ze de link met de andere lessen te weten wilden komen. Doordat ik activiteiten bedenken die aansloten bij de leefwereld in dit geval erg lastig vond heb ik activiteiten bedacht die aansluiten bij de manier van leren van de groep. Ten eerste heb ik met een werkvorm gewerkt die ik zelf nog nooit eerder had toegepast en dat is de placematvorm.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ik heb die mijn mentor ook nog nooit zien gebruiken dus het leek me wel interessant om te kijken hoe ver ze hier mee kwamen. Door een coöperatieve werkvorm te gebruiken kunnen de kinderen van elkaar leren en dat is in deze groep erg inzetbaar. Ook daagt het uit tot actief en constructief leren, stimuleert het de interactie tussen leerlingen en bevordert het het pedagogisch klimaat.[6] De leerstof uit deze les heb ik voor een deel zelf verteld, voor een deel door de kinderen laten voorlezen en het laatste deel heb ik in de vorm van een filmpje laten zien. Zo hebben de leerlingen geluisterd, gekeken en gelezen. Doordat ze de stof nu op verschillende manieren hebben waargenomen blijft het beter hangen.[7] De verwerking die ik gekozen heb was een quiz. Via de site Kahoot.it kun je een quiz aanmaken. Ieder kind kan dan die site op zijn telefoon openen en zo kunnen ze live meespelen met de quiz. Hierdoor zie je precies wie het snelst is. De kinderen vinden dit altijd heel leuk om te doen en raken zo erg betrokken bij de les. Doordat ik bij deze les veel verschillende aspecten heb gebruikt (placemat, filmpje, quiz, vertellen en lezen) denk ik dat ik de leerlingen positief heb geprikkeld om te blijven opletten omdat het zeer afwisselend was.

 

In de bovenstaande drie lessen ben ik dus bezig geweest met creatief onderwijzen. Voor dit blok vond ik dat nog vrij lastig. Voor mijn creatieve nulmeting en ontwikkeling zie ander gedeelte site. [8] Het is leuk om te doen omdat je aan de leerlingen merkt dat ze het veel boeiender vinden dan een standaard methodeles. Het blijft vaak lastig voor mij om de leerstof te linken aan iets in de leefwereld. Hier wil ik me nog verder in ontwikkelen omdat ik weet dat het een les voor de kinderen vanaf het begin al interessanter maakt. Kinderen leren namelijk erg veel in hun dagelijkse leefwereld buiten het schoolgebouw. Dit moet je als leraar beseffen en juist op inspelen.[9]Ik heb de afgelopen periode een aantal vakken creatief onderwezen. Bij vakken als rekenen, taal en spelling heb ik dat echter nog niet gedaan. Dit omdat ik het daar lastiger vind om zelf dingen te bedenken. Ik wil de volgende periode dus ook bij deze belangrijke vakken proberen om creatief les te geven. Deze vakken zijn voor sommige kinderen vaak nog erg lastig en ik wil kijken hoe ik ze daar op een creatieve manier bij kan helpen. Zo wordt het niet alleen leuker voor mij om de lessen te geven, maar ook voor de kinderen om de les te ontvangen.

 

 

 

[1] Bode, J. van, & Nijman, L. (2014). Hoe bedenk je het?! Creatief denken in het basisonderwijs. Bussum: Coutinho. Blz. 29

 

[2] Aardrijkskundeles: http://mara97dekort.wix.com/creativegossipgirls#!madelief-7/sta46

 

[3] Bode, J. van, & Nijman, L. (2014). Hoe bedenk je het?! Creatief denken in het basisonderwijs. Bussum: Coutinho. Blz. 69

 

[4] Dramales: http://mara97dekort.wix.com/creativegossipgirls#!madelief-8/nc6rm

 

[5] Geschiedenisles slavernij: http://mara97dekort.wix.com/creativegossipgirls#!madelief-9/vgzjq

 

 

[6] Förrer, M., Jansen, L. en Kenter, B. (2004). Coöperatief leren voor alle leerlingen! Praktische toepassingen voor leerlingen met speciale behoeften. Amersfoort: CPs, onderwijsontwikkeling en advies. Geraadpleegd opp 1 april 2016. https://webserver.kempel.nl/kennisobjecten/KO%20HdK%20CL/theorie-1.html

 

[7] Monique,. (2004) Combineer de zintuigen. Geraadpleegd op 1 april 2016. . http://www.ikleerinbeelden.nl/op-school/beelddenken-leren/leerstijlen/combineer-de-zintuigen/

 

[8] http://mara97dekort.wix.com/creativegossipgirls#!madelief-nulmeting/jjrzt

 

[9] Munnik, C. de, & Vreugdenhil, K. (2012). Ontwerpen van onderwijs. Houten: Noordhoff Uitgevers. Blz. 25