Creative gossip girls
Annelieke-Lotje-Lotte-Kelly-Madelief-Mara
Voorlezen met muziek
Dit is een les waarin ik zelf het meest creatief ben geweest. Ik had een cd met klassieke muziekjes erop. Hier wilde ik heel graag een activiteit of les mee bedenken om het luisteren van de kinderen te prikkelen. Dus dat heb ik gedaan.
Bij de losse muziekjes heb ik een verhaal geschreven die binnen de leefwereld van de kinderen paste. In dit geval was dat het thema ruimte. Het is belangrijk om bij de leefwereld aan te sluiten omdat, de kinderen hierdoor verbanden kunnen leggen tussen school en thuis of school en hobby’s. Wat zorgt voor zinrijk en onderbouwd leren.
Bronvermelding:
Munnik, C. de & Vreugdenhil, K. (2012). Ontwerpen van Onderwijs. Groningen/Houten, Noordhoff uitgevers.
Organisatie: heel de klas (bij voorkeur in een gymzaal).
Lesdoelen :
-
De kinderen leren hoe ze bewust en met aandacht het verhaal in zich op nemen d.m.v. van het zintuig horen. Oftewel de kinderen leren bezig te zijn met waarnemen op het gebied van horen/luisteren.
-
De kinderen leren hoe ze zich kunnen inleven in een verhaal met behulp van de korte muziekfragmenten. Inlevingsvermogen is het vermogen om je voor te stellen iemand anders te zijn of in een andere situatie te zijn. Tijdens die voorstelling zijn de kinderen bezig met verbeelden. Ze gebruik van hun fantasie ( = verbeeldingskracht) en synthetische vaardigheden, Dat betekent dat de kinderen de mogelijkheid hebben om nieuwe en interessante ideeën te genereren, creatief denken.
Bronvermelding:
Jong, L. de.(2014). Zicht op creatieve processen. Geraadpleegd op 31 maart. http://www.avans.nl/binaries/content/assets/nextweb/bedrijven-en-instellingen/onderzoek/pabo-partner-in-kennis/zicht-op-creatieve-processen_2pdf.
Slot webcommerce BV.(2016). Encyclo. Geraadpleegd op 31 maart. http://www.encyclo.nl
Lesinhoud:
Als er wordt gedacht aan voorlezen, denkt men meestal aan de traditionele manier ervan. De juf leest dan voor uit een prentenboek en kinderen die stil luisteren. Hierdoor leren kinderen luisteren naar het verhaal en ervaren ze de structuur ervan.
Bij deze manier van voorlezen is het aandeel voor de kinderen veel groter. De kinderen ervaren niet alleen de structuur van het verhaal maar ook proeven ze meer van de sfeer waarin het verhaal zich afspeelt. De muziek stimuleert de kinderen de betekenis van het verhaal te ervaren en ze nieuwsgierig te maken naar de rest. Deze nieuwsgierigheid zorgt ervoor dat de kinderen meer geconcentreerd zullen luisteren en opletten.
Bronvermelding:
Paus, H. & Bacchini, S. & Dekkers, R. & Hofstede, D. & Markesteijn, C. & Meijer, H. & Pullens, T. (2014). Portaal, praktische taaldidactiek voor het basisonderwijs. Bussum, Uitgeverij Coutinho.
Lesopbouw:
Ik introduceerde de les door de kinderen te vertellen dat ik vandaag op een iets andere manier ging voorlezen. Hierdoor wekte ik bij hun enthousiasme maar ook nieuwsgierigheid. Wat ik gebruikte om de kinderen betrokken te houden.
En toen begon ik met het verhaal.
Elementen uit het verhaal had ik echt bij en liet ik aan de kinderen zien, dit zorgde ervoor dat de betrokkenheid optimaal bleef. Een voorbeeld is de uitnodiging die in het begin van het verhaal naar voren komt:
Hij ligt in bed en op het moment dat hij bijna in slaap valt… hoort hij iets bij de deur.
Is daar nou iemand?
Hij stapt voorzichtig uit zijn bed en doet zijn slaapkamerdeur open.
Hij ziet niemand en het is al wat donker op de gang.
Maar als hij de deur dicht doet ziet hij ineens een grote envelop op de grond liggen.
Hij raapt hem op en is vol verwachting van wat er in zit.
(laat de envelop ziet, vraag een kindje om hem open te maken).
Er zit een grote kaart in en een briefje.
(laten zien).
Op de kaart staat met grote letters: UITNODIGING.
Klik voor de rest van het verhaal.
In de les kwamen verschillende aspecten voor uit het KVB-model, het klank-vorm-betekenis model, zoals:
-
Klank : Hierin is de klankleur en klankhhoogte vooral belangrijk, de fragmenten zijn afkomstig uit klassieke muziekstukken. Facetten die daarin naar voren komen zijn melodie, harmonie, klankbron en samenspel.
-
Vorm : Het gaat vooral om de vormprincipes, alle fragmenten zijn opgebouwd uit een ander vormprincipe. Zoals herhaling, contrast of variatie.
-
Betekenis : Dit aspect staat centraal in de voorleesactiviteit. Het facet ‘eigen betekenisgeving’ komt duidelijk aan bod. De kinderen uiten op de muziek hun associaties en gevoelens bij het verhaal.
Daarnaast bevat het KVB-model domeinen die de leerdoelen en de leerstof koppelen aan het muzikale gedrag. Zo koppelt het domein ‘luisteren’ zich aan het leerdoel over hoe de kinderen het verhaal bewust en met aandacht op nemen, maar ook slaat het luisteren terug op de korte fragmenten.
Het domein ‘bewegen’ daarentegen gaat over het hoe de kinderen het verhaal interpreteren en dat uiten op de muziek.
Volgens de stadia van muzikale ontwikkeling van Swanwick & Tillman zitten de kinderen uit mijn klas (4-7 jaar) in de persoonlijke fase en de fase van de muziektaal, dit houdt in dat:
-
Persoonlijke fase : Het kind richt zich op expressie, het uidrukken van klanken op snelheid en dynamiek. Alles is gericht op gevoel en sfeer.
-
Fase van de muziektaal : Ook wordt er aandacht besteed aan de echte wereld, de kinderen willen in deze fase alles zo goed mogelijk nabootsen.
Hieruit is af te leiden dat mijn les zo goed mogelijk aansluit bij de beginsituatie van de kinderen.
Bronvermelding:
Vrolijk, R. met medewerking van: Aussems, L & Es, L. van & Hogenes, M & Maurik, M. van & Scheepers, M. (2013). Nieuw geluid. Groningen/Houten, Noordhoff Uitgevers.
Reflectie op de les:
Deze les was een boost voor mijn eigen creativiteit. In het begin wist ik niet goed waar te beginnen, maar toen ik eenmaal bezig was kon ik niet meer stoppen. Ook was ik trots op de doelen die ik had geformuleerd voor de kinderen, ik vond het bijna professioneel klinken… :)
Natuurlijk heb ik ook een ontwikkelpunt, deze les had ik nog meer creatief kunnen maken door de kinderen na afloop de opdracht te geven een illustratie te maken bij het verhaal. Doordat ik het verhaal zelf verzonnen heb had ik geen plaatjes erbij, wat ik zelf ook wel jammer vond. Een illustratie ondersteund het verhaal. Dan had ik de tekeningen in het verhaal kunnen plakken waardoor de kinderen konden bijdragen aan het verhaal. Om in het kader van de muziek te blijven had ik later (aan het einde van de dag of de dag erna) de muziek fragmenten nog een keer aan de kinderen laten horen zonder verhaal.
-
wat horen ze ?
-
wat gebeurde er hier in het verhaal?
-
gaat de muziek snel of langzaam? vrolijk of boos of verdrietig?